BASA GAUL

Embuh neng srawungan pedinan, apa neng tivi klebu neng pesbuk, inyong cokan krungu utawa maca bocah-bocah enom ngomong utawa nulis tembung-tembung sing miturut inyong kuwe tembung asing, umpamane tembung-tembung: alay, akooh, amaca cih, brb, bais, baryaw, binun, cumpah, curcol, etdah, elo gue end, emprit, gajebo, galau, hoax, jutek, kamsud lan liya-liyane egin akeh maning

Blaka baen kaya inyong sing wis dadi wong tuwa kiye sering bingung ngrungokna bocah nom-noman padha kandhahan utawa maca neng pesbuk. Mbuh nganggo basa apa kuwe. Darani bahasa Indonesia dudu, basa Betawi ya dudu, basa Sunda ya beda apa maning basa Jawa ya adoh pisan, lan arti utawa mangsude ya mbuh apa. Mbareng inyong takon maring putu inyong jere kuwe basa gaul. Tapi gaul kepriwe wong ora kabeh wong ngerti, malah mung gawe bingung thok.

Mbareng inyong takon maring mbah Google dejelasna lamona kabeh mau klebu tembung-tembung neng bahasa gaul utawa tembunge bocah nom-noman. Tembung gaul kuwe anane kayong anu ora sengaja, kayong anu ora depikir dhisit waton nyemlong neng wong-wong sing madan dikenal. mligine para artis neng tivi. Mbareng derasa kepenak neng kuping terus detiru neng sing padha ngrungokna nganti semebar sing akhire dadi basa gaul kuwe.

Dadi jelase kayong ora ana rumuse utawa dalile nggawe utawa nyebut tembung gaul jaman sekiye, Miturut ahli bahasa Indonesia, basa gaul kuwe ngrusak tatanan bahasa Indonesia sing baku, apa maning bahasa Indonesia sing resmi, kaya sing cokan degembar-gemborna: “Pakailah bahasa Indonesia yang baik dan benar”.

Beda karo jaman inyong enom gemiyen (taun seketan-sewidakan), ya ana basa gaul, sing biasane denggo ngrasani wong-wong tua, sing deanggep ora/urung ngerti. Dadi basa gaul jaman semana kuwe kena darani basa rahasia. Ningen basa gaul wektu semana ana rumuse utawa ana aturane, yakuwe tulisan saben tembung dewaca sekang mburi (tengen) maring ngarep (kiwe) kaya maca aksara Arab, mulane sering dearani basa walikan, Contone ukara: “Inyong urung madhang” domongna dadi: “Ngonyi nguru ngadham”. Conto sejen maning: “Aku maca koran Harmas” dewalik dadi: “Uka acam narok samrah”

Inyong gemiyen uga tau decritani neng wong sing lewih tua ketimbang inyong, kira-kira ya sepantaran utawa batir dolane rama inyong. Jere dhong nom-noman (watara taun 40an) ya ana basa gantian utawa basa gaul cara jaman sikine. Basa gantian kuwe beda karo basa balikan jaman inyong enom. Basa gantian jaman sedurunge inyong kuwe sing deganti aksara, sing wektu semana nganggone aksara Jawa, sing cacahe ana 20 aksara kit sekang “ha” gutul “nga”.

Dene gentiane utawa jodhone aksara-aksara Jawa kuwe mau (angger inyong ora kleru) kaya kesebut ngisor kiye:

ha = ya;          na = ka;          ca = dha;        ra = da;           ka = na;

da = ra;           ta = wa;          sa = pa;          wa = ta;          la = ga;

pa = sa;          dha = ca;        ja = ba            ya = ha;          nya = nga;

ma = tha;       ga = la;           ba = ja;           tha = ma;       nga = nya.

Conto tembung gentian umpamane: “ka-na” dadi “na-ka”, “sa-pa” dadi “pa-sa”, “da-ra” dadi “ra-da”, “bo-jo” dadi “jo-bo”. Ketone tembung gentian kuwe kaya mung debalik aksara (Jawa) sing neng ngarep dadi neng buri, sewalike aksara sing neng mburi dadi neng ngarep, tapi sejan-jane ya ora.. Conto sejen umpamane: “ku-na” dadi “nu-ka”, “sa-pi” dadi “pa-si”, “ra-di” dadi “da-ri”.

Kanggo conto ukara upamane: “Inyong urung madhang” terus deganti dadi: “Yingong yudung thacang”. Conto sejen maning: “Aku maca koran Harmas” deganti dadi: “Yanu thadha nodak Yarthap”; “Pacarku sing nganggo topi abang” deganti dadi “Sadharnu ping nyanglo wosi yideng”; “Siki dina Kemis, ngesuk Jemuah” deganti dadi “Pini rika Nethip, nyepun Bethuah”.

Angger ndeleng conto-conto neng ndhuwur kuwe mau, dadi jebulane sing degenti mung aksarane, dene sandhangan ana: taling, taling-tarung, suku, wulu, pepet, layar, cecek, wignyan kabeh tetep alias ora deganti.