FORM FOLLOWS FUNCTION

Form Follows Function utawa wangun manut kagunan kuwe jan-jane ngelmu utawa teori babagan arsitektur neng Negara-negara Barat, terus degawa maring Indonesia. Sing sepisanan ngomongna ukara form follows function kuwe Louis Henri Sullivan neng taun 1896. Louis Henri Sullivan kuwe salah sijine arsitek Amerika sing cukup kondhang kanti sebutan “Father of Modernism”

Neng ngelmu arsitektur, teori form follows function maksude lamona wujud utawa wangun wangunan siji lan sijine debedakna gemantung kegunan wangunan kuwe. Maksude amrih pegawean sing detindakna neng jero wanguan kuwe bisa lemaku kanti kepenak lan gedhe kasile. Kejaba kuwe, kanti wujud sing beda wong-wong bisa langsung ngerti kira-kira pegawean apa sing detindakna neng kono. Contone, kantor beda karo restoran, pendapa beda karo mesjid, sekolah beda karo pasar.

Senajan teori form follows function kuwe tembe ana neng Barat tahun 1896. ningen arsitek-arsitek tradisional Jawa kuna sedurunge taun kuwe wis bisa lan biasa mbedakna wangunan sing cocok karo pigunane. Mulane nganti seprene neng tanah Jawa egin ana sebutan-sebutan wangunan: panggang pe, pisang selirang, gajah ndherum, srotong, limasan, tajug, joglo utawa tikelan, utawane wangunan traju mas, sing kabeh mau beda-beda penganggonane.

Senajan isi lan pengertene meh jumbuh, ningen jeng Jawa kayong ora dekenal teori Form Follows Function kuwe. Neng Jawa teori sing gegandhengan antarane wadhah karo isine utawa wujud njaba karo jeroane kuwe cokan desebut teori “jagad gedhe jagad cilik”, sing cara mancane jere “macro cosmos – micro cosmos”. Jagad gedhe nglambangna sing wadhag, kasat ing mripat, dene jagad cilik ngemu teges barang sing ora kasat mripat, sing loro-lorone kuwe gegandhengan. Dadi ora mung babagan wangunan, ningen uga babagan penganggo, karo panganan.

Prof. Eko Budihardjo {alm) tau ngendika: “Inyong tidhokna umahmu. inyong arepan ngerti kepriwe kahananmu”. Wong kuna angger arep gawe umah kuwe detung neptu dina lahirane, dawa utawa ambane umah deukur ngango dhepa, pecak utawa kilane wong sing arep manggon neng kono. Kabeh mau nandhakna lamona raket banget hubungan antarane umah karo sing manggon.

Babagan penganggon, wong kuna wis mbedakna penganggo wong lanang karo wong wadon. Mung dedeleng sekang penganggone, wong wis teyeng mbedakna antarane wong lanang, wong wadon, wong tuwa, wong enom utawane bocah. Beda karo jaman siki, angel mbedakna wong wadon apa wong lanang merga penganggone padha baen. Mbangkane wong kuna wis ngomongna lamona “ajining dhiri ana lathi, ajining raga ana busana”.

Babagan panganan ya semana uga, kanti ndeleng buntele karo cara mbuntele wis teyeng ngerteni kuwe panganan apa lan kepriwe rasane. Sing denggo mbuntel panganan kuwe biasane godhong, apa kuwe godhong gedhang (teles/ijo utawa garing/klaras), janur (nggo werna-werna kupat), godhong pring (nggo sumpil) godhong jambu (mbuntel tape ketan) lan uga godhong jati (mbuntel dagangan pasar).

Godhong sing paling akeh nggo mbuntel utawa ngetum panganan ya godhong gedang. Kayane puluhan lah ya. Jajal si detung ngonoh panganan sekang beras umpamane:. rames, meniran, bubur sungsum, lonthong, arem-arem, lemper kabeh wis beda ujud buntelane. Kuwe kabeh debuntel nganggo godhong sing esih ijo alias godhong sing esih teles. Angger gula klapa, clebek ben ora mbanyu, kuwe debuntel utawa detum nganggo klaras utawa godhong gedhang garing lan cara ngetume ya beda maning.

Kanggo wadhah, godhong ghedhang bisa degawe pirang-pirang macem wadhah gemantung kebutuhan. Wadhah-wadhah kuwe umpamane: conthong nggo wadhah kacang goreng/ godhog, takir wadhah barang sing mawur umpamane sega/ramesan, kembang sawur, pincuk wadhah panganan sing semu-semu teles sing arep langsung depangan umpamane pecel, rujak lan sudhi biasane nggo wadhah lawuhan neng nggon kiriman.

 Lemper bungkusan kuna